Qormadeena waxaan ku soo qaadanayaa oo aad ii cajabiyay Magacyadda hal-abuuradda danbe Iyo heesaha ay hal abuuraan. Aniga oo la dhacsan magacyadda naaneeysta ah ee ay leeyihiin ayaa waxa aad ii tacajab galiyay heesaha qudhidoodda magacyadda ay ku diiwaan gashan yihiin.
Anigu qudhideydu ma ihi qof wax ka yaqaan maansadda somaliga iyo inta looqeybiyo amaba godadkeedda uu qof maanso yahan ihi ukala sooro, Hadii aan dib ugu soo noqono magacyadda hal-buurka da,da yar iyo heesaha ay hal-buuraan.
Waxaa iyana halkaa ka madhneyn magacyadda loogu yeedho fanaaniinta casriga ah iyo muusiishinka garaaca qalabka aad udanana ee biyaanada ama organka. Marka hore qalinka umaan qaadan in aan cid dacaayadeeyo ama ku durro. Hal-abuurka ukacay umadda ku hadasha afka soomaaliga iyo fanaanniinta casriga ee waxa aad iisoo jiitay magacyadda casriga iyo murtidda casrigan danbe. Aan ku horeeyo magacyadda abwaanadda danbe
Abwaan-KiiKo
Abwaan-QiiQ
Abwaan-OOg
Abwaan-Laabsalaax
Abwaan-Lagjar
Abwaan-ilka Jiir
Abwaan-jaylaani
Abwaan-Allaayahdiig
Abwaan-kulane
Abwaan-weedh-same
Abwaan –Burmad
Abwaan-Orshe
Abwaan-Dhagacade
Abwaan-shiine aqyaar
Abwaan-Ciyaarjecel
Abwaan- Cali Seenyo
Abwaan-Dhuux Baraar
Abwaan- Cashuur
Abwaan-Sandheere
Abwaan boodhari
Hadaba abwaanadda casriga ah inta aan ka xasuustay marka aan halkaa kagagtago bal aanu soo qaadano suugaanta ay hal abuuraan magacyadda ay heestu ku diiwaan gashantahay ama looyaqaano
Heesaha—
Aahheeya
Ha igu odhan laa,laa,laa
Ku baafshay baafshay
Ha iraadsan
Isaar laabta
Wadnahaa idhaglee dhag-dhag-dhag
Xubnahayga adigaa xadantada baray
Intaan wada siraataan siinyaale bixiyaa
Sidaad doonto ugu gal galo
10-Ku hay ku hay
10-Dubbihiisu adakaa
10-Hadaanad tumeyn tumeyn
11-Haye Haye
10-maxaa mobilkaaga xidhay
11-buluutuud kaaga fur aan jacayl kugu diree
12-laba la isku xantaan aheyn
13-ha igeyn hudheelada
14-Sasbaan ka qabaa raggaba
14-Nolosha cusub soo dhawee
16-qalbi rabadh
17-haka roorin
18-waligaaba ha irabin riyaan kugula noolehee
19-Nafteydaan midigaliyaa
19-Habaaska iyo ciida la igu hamsii
20-Qufulkana adigu qabo
Hadaba heesaha abwaanadda da,yari ay sameeyaan qaar qoraal lagu soo koobi karo maaha.
Imikana waxaanu eegeynaa magacyadda fanaaniita danbe loogu yeedho mar hadii aanu soo aragnay hal-abuurkii iyo murtidiiba waxaanu ku horeyn doonaa fanaaniita da,da yar ee daafaha dunida ku kala filiqsan.
Dumarka inta aan ka xasuusto ee aan magacooda naaneeysta ah ee ay ku can bexeen aan ka bilaabo
1-Nimco—Dareen
2-Fadxiya—Fiska
3- Fadxiya—Rasta
4-Fartuun—Birimo
5-kaltuun—Bacado
6- Shugri—Sandiko
7- Shugri—shacni
8- Saynab—labadhagax
Sahra—ileys
Saado—qaran
Ubax—fahmo
Raxma-Ruuxi
Raxma-Roose
Yurub—geenyo
Asma—love
16- Xamda—Kuwiin
17-Xaawa –kiin
18-Khadra—Silimoo
19-Kur-dahab
20- Ifraax—Hargeysa
21-Hani—Uk
22- Ayaan—Toromoos
23- Aamina—Afrik
24-Aamina—dhool
25-Nasteexo-Indho
Laguma soo koobi karo fanaantii casrigan qeybtooda dumarka ah ama ragga ah
Hadaba da,yarta raga ah aanu bal wax ka barano magacyadda loogu yeedho ee ay isku yaqaanaan inta aanu ka xasuusano
1-B.K
2-Booska
3-Ber off
4-Boqol
5-S.m.S
6-Cabdi janan
7-cabdi-hani
8-cabdoo araram
9-Cawaale-casri
10-miraale
11-murtiile
12-Qaboojiye
13-lafoole
14-jooqle
15-Beele
16-xanxanteeye
17-xasan waddo
18-sir-mahmuud
19-farxaan xidig
20-nuur daalacay
21-Hilaac
22-himilo
23-ciro
24-Aarka manta
25-guuleed dhahar
26-kaskey
27-sheey
28-siciid kuuriya
29-jeesto
Hadaba fanaanniitaa aanu dusha ku soo sheegnay iyo qaar kale oo ka badanba oo aanu xusuus aanaan ku hayn yaa utuma muusiga waa wiilashii faraha laga gubtay waa macalimiintii waa weeynaa
Aan ku bilaabo
1-wiilka faraha laga gubtay waa c/salaam
(jiimi)
2-sheegoo band
3-subxaanyo
4-furinle
5-cantarnaaji
6-M-karaama
7-subuul
8-S-Dhaqasho
9-waaqle
10-siidii cali winkey
11-cartan cagacade
12-farayare
13-waaga cusub
Akhristayaasha sharfata le waxaanu u iftiiminay magacyada bahda fanka somaliyeed.
Hadii aanu inyar ku ladhno ama aanu ku soo qaadano abwaanadii waa weynaa ee hore magacyadoo dii in ka mida oo naaneyslahaa bal ila eeg
1-Hadraawi
2-gaariye
3-kaariye
4-sangub
5-yamyam
6-dhoodaan
7-gadhle
8-cismaan askari
9-tarabi
10-xasan sh-muumin
11-aweys barakow buloow
12-Qaasim hilawle
13-cabdi qays
14-gujis
15-dacar
16-A-s-Bide
Maaha abwaanadii hore qaar aan ku soo koobi karo qoraal maxaase murti ah ee ay dadkani kaga tegeen aan dhawr ka soo qaadano
1-Raxmad—– (xasan iyo magool) tuduc ka mida heesta Raxmad
(Rucub lulata oo leeydhu ayruxdoo raandheeysdanbiyoo hudhmo goosi wacan oo aan ridiyoo raar loo koriyo ishu soo rideyn islaab raacisee–
risiq aan ileyn kuuqorin raxmaan lamaraadsadee—-
kammareysankaro hadalkuba runtee iska raali noqo)
2-saranseer-(gacayte iyo maandeeq) tuduc ka mida heesta saranseer —-
(Caad iyo sirbaad hadalka u sartoo warka saaftayoo ima seeganee
Waa sixir jacayl mana soo dhexee—
Amba saban horuu sidan iigalloo saran seeran iyo sahwi igu riddee)
Sabab caashaqbay sarakicisayoo salka kama fadhiya oo waana la,I sitaa
Saqda dhexe hurdadda ama salalayoo maan saadsanine waa waxa I suggoo ku sinbiidhayoo siyar igu helyee
Qalbi saafi iyo wadna dhiig socdaba safiyaay ileen waan ka simanahee )
EESH CALAA SUUGAAN MAAHA SUUGAANTA RAGII HORE WAX AANU KU SOO KOOBI KARNO QORMO AMA BUUG EE WAA BADWEYN WAXAAN UGA JEEDAA MA KU WII HORE AMA KUWA DANBE
KU WEE HORE SUUGAAN XIGMADEYSAN UDAA KUWA DANBENA SUUGAAN SUUQDIYA KA EEG
Qore;-Cabdiqaadir Ismaaciil Askar
Askars4@hotmail.com
Hargeysa/somaliland
