Hargeysa (Aftahannews)- Shirkadaha tamarta ee Somaliland iyo dawladoodu waxa ay samaystaan gaadhi ujeedo gaar ah leh (SPV) sida ku cad talada Itoobiya ee Korontada (EEP) si loo xaqiijiyo isku xidhka tamarta jaban ee Itoobiya.
Shirkadda SPV, Tayo Energy Transmission Company (TETCO) LTD ayaa laga sameeyay dhinaca Somaliland si ay u fuliso mashruuca isku xidhi doona dalka iyo khadka Itoobiya.
Xog aanu helnay, ayaa sheegeysa in dhawaan shirkad gaar loo leeyahay oo ka howlgasha Somaliland ay xiriir la sameyneysay koronto dhaliyaha ay dowladdu leedahay, kaasoo sidoo kale mas’uul ka ah dhoofinta korontada, si ay Somaliland iyo Itoobiya ugu xiraan xadhkaha xadhkaha goostay si ay koronto u dhoofiso. dalka iskii isku magacaabay ee Geeska Afrika.
Hase yeeshee, waxaanu isla garanay inay Somaliland ka hawlgalaan dhawr shirkadood oo kuwa adeega ah, markaa waxaanu la xidhiidhnay dawladooda inay la yimaadaan hal hay’ad u sahlaysa EEP inay si habsami ah u iibgeeyaan tamarta.” ayuu u sheegay Capital.
Waxa uu sheegay in mar haddii xariiqdoodu gaadho xuduudka Itoobiya aanay adkaan doonin in la bilaabo dhoofinta tamarta jaban ee Somaliland. Si kastaba ha ahaatee, baahida loo qabo hal xarun oo udub dhexaad u ah si ay u galaan heshiis ayaa lagu sheegay mid muhiim ah.
“Waxay ila tahay in samaynta SPV ay qayb ka tahay taladayada,” ayuu raaciyay.
Maxamed Faarax, oo ah maamulaha shirkadda TETCO, ayaa Capital u sheegay in shirkadu ay tahay mid ay iska leeyihiin shirkadaha bixiya adeegyada tamarta, dawlad iyo maalgashadayaasha.
“Waxaan ku talo jirnaa inaan u adeegno dhammaan adeeg bixiyayaasha tamarta Somaliland,” ayuu ku sharraxay email ahaan.
Waxa kale oo uu intaa ku daray in abuuritaanka shirkadani uu yahay mid ay ku qabanayso mashruuca xadhkaha goosashada iyo qaybaha kale ee la xidhiidha oo ay ku baxayso lacag lagu qiyaasay 200 oo milyan oo dollar oo ay ku baxayso shirkadaha gaarka loo leeyahay, dawlada Somaliland iyo daneeyayaasha caalamiga ah. Si kastaba ha ahaatee, ma uusan shaacin cidda ay noqon doonaan la-hawlgalayaasha caalamiga ah.
[26/09, 14:29] 179879: “Waxaan ku talo jirnaa inaan u adeegno dhammaan adeeg bixiyayaasha tamarta Somaliland,” ayuu ku sharraxay email ahaan.
Waxa kale oo uu intaa ku daray in abuuritaanka shirkadani uu yahay mid ay ku qabanayso mashruuca xadhkaha goosashada iyo qaybaha kale ee la xidhiidha oo ay ku baxayso lacag lagu qiyaasay 200 oo milyan oo dollar oo ay ku baxayso shirkadaha gaarka loo leeyahay, dawlada Somaliland iyo daneeyayaasha caalamiga ah. Si kastaba ha ahaatee, ma uusan shaacin cidda ay noqon doonaan la-hawlgalayaasha caalamiga ah.
“Anaga oo ku saabsan Bilawga Mashruuca waxa noo qorshaysan in sida ugu dhaqsaha badan loo bilaabo, waxaana filaynaa in uu noqon doono saddex waji, wejiga koowaad waxa uu ku dhamaan doonaa laba sano iyo wax ka yar” ayuu yidhi.
Somaliland waxa hadda shaqeeya ilaa 15 shirkadood oo waaweyn oo bixiya adeega korontada.
Moges ayaa ku qiyaasay in marka mashruucan la bilaabo uu qaadan karo hal sano iyo bar ilaa laba sano, halka shaqada dhinaca Itoobiya ay ka yaraan doonto.
Waxa uu xasuusiyay in kaabayaal dhaqaale oo baaxad leh ay ka jiraan deegaanka maadaama Somaliland ay ku xidhan tahay ilaa saddex dal. “Mashruuca Wershada Dabaysha ee Caysah oo ku taal degmada Sheenelle oo ka tirsan deegaanka Sitti ee gobolka Soomaalida, waxa uu aad ugu dhow yahay xuduudka Somaliland, markaa waxa aanu leenahay khadkaas oo qaadi kara 230 KV, iyada oo maalgashi yar oo Somaliland ah laga rabo. si loo xaqiijiyo xidhiidhkaas,” ayuu yidhi Moges.
“Waxaan filaynaa in dhererka guud ee gudbinta uu noqon doono ilaa 500 KM oo qaadi kara 220 KV ama 400 KV, tirada saldhigyada weli lama dhameystirin,” ayuu yiri madaxa TETCO.
Capital waxay ogaatay in dawladda Somaliland oo adeegsanaysa SPV ay ku biirtay TETCO si ay u xaqiijiso dalabka dhinaca Itoobiya ee ah isku xidhka labada qaran.
Shirkadda cusub ee la aasaasay ayaa mas’uul ka noqon doonta qaybinta tamarta tamarta korontada ee dalka.
Ilaa hadda magaalada xuduudka ah ee Wajaale ee Somaliland oo la wadaagta Tog Wajaale oo ka tirsan magaalada xuduudka Itoobiya ayaa lacag jaban kaga soo gelaysa awoodda Itoobiya. Si kastaba ha ahaatee, magaalooyinka waaweyn ee sida Hargeysa oo ah caasimadda ayaa isticmaala tamarta naaftada ah ee ay bixiyaan shirkado badan.
Qiimaha Laydhka ee Somaliland waa mid ka mid ah kuwa ugu sarreeya adduunka, halka qiimaha Itoobiyana uu yahay mid kale.
Moges waxa uu sheegay in wadanku uu awood balaadhan u leeyahay in dalka aynu jaarka nahay uu tamar u helo, waxaanu yidhi “Waxa aanu hagaajinaynaa hab-dhaqanka tamarta, tusaale ahaan ciidaha sanadka cusub, maanu ku qasbin warshaduhu in ay joojiyaan hawlahooda shaqo sidii horeba aanu u joojinay. “
“Waxaan diyaarinay dhammaan cutubyadayada xilliyada fasaxa, waxaanan diyaarinay ilaa 3,200 MW awood tamar ah, qiyaasta isticmaalka xilli-ciyaareedkan wuxuu ahaa 2,700 MW, halka isticmaalka dhabta ah uu ahaa 2,500MW. Waxaan sidan u leeyahay si aan u muujino sida aan u awoodno.
