Hargeysa, (Aftahannews)- Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya, Abiy Axmed ayaa u muqdo in uu sii wado siyaasadaha u horseeday in Itoobiya ay go’doon gasho ayna lumiso saaxiibtinamadii kala dhexeeysay caalamka iyo saameynta ay ku laheyd go’aanada gobolka, sida uu qoraqy wargeyska ka soo baxay Britain ee The Economist.
Markii ugu horreysay uu xilka qabtay Abiy wuxuu soo dhaweystay mucaaradka, wuxuu isbaddal ka sameeyay Itoobiya, sannadkii 2018 wuxuu heshiis nabadeed la saxeexday Eritrea oo colaad kala dhexeysay, tallaabootinkaas oo u horseeday in la guddoonsiiyo bilabadda nabadda ee 2019. Waxaa dalka harreeyay dagaallada u dhexeeyay qowmiyadaha qaar kaas oo horseeday burbur dhaqaale iyo dagaallada ka qarxay gobolka waqooyiga ku yaalla ee Tigray.
Dhawaan ayaa Abiy Axmed loo caleemo saaray xilka Ra’iisul Wasaaraha si Itoobiya uu hoggaamiyo shanta sana ee soo socota ka dib markii xisbigiisa PP uu ku guuleystay doorashadii bishii July ka dhacday dalkaas.
Wargeyska ayaa sheegay in dabaaldegga Abiy, ee ka dib guusha doorashada, ay jawaab cad u tahay dadka ka shakisan awooddiisa oo kow ka yihiin fallaagada TPLF kuwaas oo dagaal kula jira dowladda dhexe.
Sidoo kale, dib u soo noqoshada Abiy waxay u muuqataa mid farriin loogu dirayo beesha caalamka oo xidhiidhka kala dhexeeyay uu heerkii ugu xumaa marayo.
Sidoo kale wargeyska wuxuu soo hadal qaaday, digniintii bishii la soo dhaafay ay dowladda Mareykanka u dirtay Itoobiya ka dib ay ku hanjabtay in cunaqabateyn ay ku soo rogi doonto saraakiisha dowladda, waa haddii labada dhinac ee uu dagaalka ka dhexeeyo ay heshiis ka gaari waayaan, si gargaarka loo gaarsiiyo malaayin qof oo ku go’doonsan gobolka ay colaadda ka taagan tahay ee Tigray.
Dhawaan ayay aheyd markii Qaramada Midoobey ay ka digtay in boqollaal kun qof ay macluul ugu dhiman karaan Tigray. Tallaabadaas ka dib, Abiy Axmed wuxuu dalkiisa ka ceyriyay toddobo sarkaal oo ka tirsan Qaramada Midoobeey, isagoo ku eedeeyay inay soo faragelin arrimaha gudaha dalkiisa, sida lagu qoray majalladda The Economist.
Wuxuu intaa ku daray in ay jiraan warar la isla dhexmarayo oo ay baahinayaan warbaahinta dowladda Itoobiya, sida in la rumeysan yahay in qaar ka mid ah dalalka shisheeye ay taageerayaan TPLF ama ha’yadaha Qaramada Midoobey ay hub u dusinayaan kooxaha iyo sidoo kale eedeymo loo jeediyay hay’adaha qaar sida hay’adda aan dhakhaatiirta xudduudda laheyn.
Wargeyska wuxuu isbarbardhig ku sameeyay hadalladii amaanta ahaa ee uu jeedinayay Abiy Axmed ee horseeday in saaxibo badan iyo saameyn xooggan uu ku yeesho caalamka, halka maanta xukuumadda Addis Ababa ay ka jeedineyso hadallada qallafsan ee ka dhanka ah caalamka ee gebi ahaanba xaaladda wax ka baddalay.
Wargeyska The Economist wuxuu go’aanka uu qaatay Abiy Axmed ee dhanka siyaasadda dibadda ah tilmaamay, “Mid horseeday in xumaado cilaaqaadkii Itoobiya kala dhexeeyay Urur Goboleedka IGAD gaar ahaan Suudaan, kaas dhaliyay in dagaal uu ka dhaco xadka labada dal iyo gaar ahaan in uu sii xumaado xidhiidhka kala dhexeeyay Reer Galbeedka”.
