Itoobiya oo war ka soo saartay Saldhig Millateri ee Masar ka samaysanayso Somaliland

Addis Ababa (Aftahannews)- Dowladda Itoobiya, ayaa ka hadashay wararka aan sida rasmiga ah loo xaqiijin ee sheegaya in waddanka Masar uu saldhig millateri weydiistay Somaliland, kadib markii wefti ka socda Masar uu safar ku yimd Caasimadda Hargeysa toddobaadyo ka hor.

Afhayeenka wasaaradda arrimaha dibadda Itoobiya ambassador Dina Mufti oo waraysi siiyey wargeyska Daily Nation ayaa caddeeyey in Masar ay xor u tahay inay xidhiidh la yeelan karto dalkasta oo ku yaal Bariga Afrika, balse waxa uu ka digay in arrintaasi ay tahay mid loogu talogalay in lagu waxyeeleeyo dal kale oo ku yaal Gobolka.

Waxa kaloo uu Afhayeenku ka hadlay ujeedada wefti ka socday Itoobiya oo safar ku yimid Somaliland, isagoo xusay inuu ka mid ahaa; “weftiyada joogtada ah ee ay LABADA WADDAN (countries) ay isweydaarsadaan.

“Haddii ujeeddada Masar ay ku leedahay joogitaanka gobolka waxay khatar ku tahay waddan saddexaad, taasi ma haboona,”.Ayuu yidhi ambassador Dina Mufti

“Xaaladda jirta, waxaan u baahan nahay inaan haysanno tusaalooyin la taaban karo oo ku saabsan waxa dhacaya … waxaan rajeyneynaa inaysan noqon doonin mid ku qadhaabta Itoobiya ama dalal kale oo deris ah maxaa yeelay haddii ay sidaas tahay, waxay noqon doontaa sharci darro, ka soo horjeeda aadanaha iyo nabadda iyo amniga caalamiga ah.” Ayuu intaasi ku daray.

Ilaa iyo hada lama oga in ay Somaliland aqbashay soo jeedinta Masar, laakiin waxa la sheegay in ay gaadheen heshiis “isweydaarsiga xafiisyada wakiilada ee Hargeysa iyo Qaahira.

Wefti Itoobiyaan ah oo uu hogaaminayo Wasiirka Maaliyadda Axmed Shide ayaa tagay magaalada Hargeysa maalmo kadib markii waftigii Masar ay booqdeen.

Laakiin Amb Mufti wuxuu diiday wararka la isla dhexmarayo ee sheegaya in booqashada Itoobiya ay sabab u tahay walaac laga qabo qorshaha Masar.

“Kuwani waa jadwallo caadi ah oo loogu talagalay in looga wada hadlo xidhiidhka laba geesoodka ah ee ka dhexeeya waddamada mana aha wax ku lug ah booqashada weftiga Masar ee Somaliland.” ayuu yidh Amb Mufti.

Dhanka kale, wada hadalada sadex geesoodka ah ee u dhexeeya Itoobiya, Masar iyo Suudaan ayaa ku guuldareystay inay gaadhaan heshiis kama dambeys ah oo ku saabsan biyo xidheenka Grand Renaissance Dam iyo isticmaalkiisa wabiga Niil si loo buuxiyo.

Qaar ka mid ah indha indheeyayaasha ayaa sheegaya in xiisaha Masar ee ah in laga helo bariga Afrika ay dib u dhacday ka dib markii Itoobiya ay sheegtay in ay ku dhejin doonto qorshaheeda ku aaddan buuxinta biyo xidheenka mega.

Horraantii bishii hore, Koofurta Suudaan waxay jabisay warbixinno sheegaya in ay oggolaadeen codsigii Masar ee ahaa in ay saldhig militari ka dhisto Pagak, oo ah magaalo xuduudeeda la leh Itoobiya.

Toddobaadkii hore, Addis Ababa waxay ku dhawaaqday in wajiga koowaad ee buuxinta biyo-xidheenku ay dhamaatay, iyada oo dawladdu ay caqabad ku noqonayso in ay bilo ku biloowdo koronto.

Wadamada ka hooseeya, gaar ahaan Masar, waxay si isdaba joog ah uga digayeen Ethiopia inay buuxiso biyo xidheenka kahor inta aan heshiis kama dambeys ah la gaadhin.