Helidda mushaharka dowladda waa mid caqabado aan dhammaan leh, Waana astaanta inta badan lagu yaqaano xilliyadda u danbeeya ee wakhtigoodu gabaabsiga yahay in mushaharka iyo kharaashadka shaqaalaha ay account gaar ah ku shubataan. Hawl-wadeennadaas oo dhiigood iyo dhididkooda u hura hawlaha Qaranka.
Abwaan Gaarriye ayaa Alle haw naxariistee waxaa Maansadiisa Dabataxan ka mida ahayd
“Hadday dunidu ceeb tahay
Dulmi loo badheedhaa
Dalkayagu ma libiqsado”.
Madaxda Xukumadda ayaa inta badan hadalo beer laxawsi iyo been aan dhammaanayn ku madadaaliya shaqaalaha ay dhiigooda iyo dheecankoodaba cabaan waa halkii uu abwaan Gaariye ka lahaa
“Dal waxaan ku noolahay
Runtu arag darraysoo
“Daaddihi!” la yidhi been.”
Xukumaddii hore ee uu hoggaaminaayey Madaxweyne Daahir Riyaale Kaahin waxa ay dhacday iyadda oo shaqaalaha dawladdu bilaa mushahar ahayeen muddo lix bilood ah , halka ay Xukumadda Madaxweyne Axmed Maxamed Silanyo shaqaalaha ugu shaqada adag ay bilaa Mushahar yihiin muddo shan bilood ah gaar ahaan hawl-wadeenada shaqeeya xilliyada habeenkii ilaa waaberi ku dhawaadka , amintaas oo Madaxda qaranka iyo Wasiiraddu ay hurdo macaan ku ledayaan guryahooda.
Qofka kuu shaqeeyay inaad siiso wixii uu xaq u lahaa qiimaha hawsha uu qabtay si uu ugu daboolo baahidiisa iyo tan qoyskiisa waxaay ka mid tahay ilaalinta karaamada iyo sharafta Aadamiga. Umana banaana loo sheqeeyaha inuu xaqiisa waxb ka dulmiyo, xataa isagoo eega qiimaha shaqadiisa inuu hoos uga dhigo wixii ay u dhigmaysay qiimo ahaan waa arrin aan wanaagsanayn. Allah (sw) wuxu Quraankiisa ku cadeeyey : ( ولا تبخسوا الناس أشياءهم ولا تعثوا في الأرض مفسدين) هود:85 “Dadka ha ka dulmiyin xuquuqdooda, dhulkana ha soconnina idinkoo kharribaya”.
Qofka xuquuqdiisa haddii lagu dulmiyo xumaan iyo ciqaab Allah ayaa imaanaysa . Rasuulka Allah (scw) ayaa isna xadiis ku yidhi “ saddex aniga ayaa la doodaya maalinta Qiyaamaha, waxaan ka mid ah qof loo shaqeeya ah oo shaqaale hawl geliyay oo si wanaagsan ugu sheqeeyay oo aan siin mushaharkiisi”. Bukhaari ayaa weriyay.
Ugu danbayn dawladdaha fashilmay waxaay caan ku yihiin in ay lunsadaan ama ku takri falaan Xoolaha Ummadda oo ay qayb ka tahay Xuquuqda shaqaalaha ay dhiigooda miirteen.
W/Q: Wariye Saciid Faarax Cagjar
